Tür­ki­ye­’de sa­na­yi­leş­me ar­zu­su çok güç­lü baş­la­dı, fa­kat son zamanlarda hissedilir bir duraklama yaşanıyor sanki…
Gelin yıllarla birlikte atılan adımlara birlikte göz atalım…
- 1928-1950; Dev­let­çi­lik ve sa­na­yi­leş­me… (Ulu Önder Mus­ta­fa Ke­mal Atatürk ve İnö­nü…)
- 1950-1960; Dev­let­çi­lik ve da­ğı­nık sa­na­yi­leş­me ha­re­ke­ti… (Adnan Men­de­res)
- 1960-1980; Kar­ma eko­no­mi. Sa­na­yi­leş­me­de ge­liş­me dö­ne­mi. (İsmet İnö­nü, Süleyman De­mi­rel, Bülent Ece­vit ve Necmettin Er­ba­kan)

İşte bu yıllarda yaşanan dal­ga­lı po­li­ti­ka­lar­dan son­ra sa­na­yi­leş­me he­ye­ca­nı kay­bol­du ve küçük işletmelere dönük desteklerin devreye girdiğine şahit olduk…
- 1980-2002; İlk en­gel­le­me­lerin ortaya çıktığı zamanlar… İflasların yaşandığı, sert kararların alındığı ve halkın alım gücünün zayıflatıldığı yıllar… (Turgut Özal ve Tansu Çil­ler...)
- 2002 ve bugün… Üretim yerine tü­ke­tim po­li­ti­ka­ları dikkat çekmeye başladı. Sa­na­yi­leş­me­nin dur­du­rul­ma­sı ve mev­cut işletmelerin özelleştirme yoluyla elden çıktığı zamanlar…

Şimdi biraz da dış dünyayı değerlendirmemiz gerekiyor…

İkin­ci Dün­ya Sa­va­şı son­ra­sı ABD, ka­pi­ta­list re­ji­mi güç­len­dir­mek ve yay­mak için Mars­hall Pla­nı­’nı baş­lat­tı. Böylece üreten yerine bağımlı ülkelere doğru gidiş hızlandı…

ABD; bu dönemde;
- Dün­ya ti­ca­re­ti­ni ser­best­leş­tir­me ön­lem­le­ri al­dı. En­gel­ler azal­tıl­dı.
- Av­ru­pa eko­no­mi­si to­par­lan­dı, güç­len­di.
- Ge­liş­me­miş (ve ge­liş­mekte olan) ül­ke­ler­de sa­na­yi­leş­me baş­la­dı. Ba­tı­’nın bu ül­ke­ler­de­ki pa­zar­la­rın­da da­ral­ma ol­du.
1970’ler­den son­ra ba­tı­lı top­lum­lar ge­liş­mek­te olan ülkelerde sa­na­yi­leş­me­den te­dir­gin ol­du.
- Ge­liş­miş/sa­na­yi­leş­miş ülkeler ara­sın­da, Gu­ada­lo­upe top­lan­tı­sı ya­pıl­dı (Ame­ri­ka, İn­gil­te­re, Fran­sa, Al­man­ya.)

Çok ama çok önem­li, ya­zı­ya dökülmeyen, akıl­lar­da yer alan ve ge­liş­ti­ri­len bir an­laş­may­dı bu.
- Bu an­laş­ma­ya yıl­lar son­ra 1989’da Was­hing­ton Con­sen­sus adı ve­ril­di.
Bu an­laş­ma­nın ama­cı:
- Eko­no­mik kri­zi ön­le­mek için çe­şit­li is­tik­rar ön­lem­le­ri al­mak; (büt­çe­le­ri denk­leş­tir­mek gi­bi)
- Dün­ya ti­ca­re­ti­ne (ser­best­leş­tir­me­yi ar­tı­ra­rak, ko­ru­ma en­gel­le­ri­ni yok ede­rek) ken­di ya­rar­la­rı­na uy­gun bir şe­kil ver­mek…
Bu an­laş­ma­nın için­de önem­li bir mad­de var­dı:
- Ge­liş­me ha­lin­de­ki ül­ke­ler­de ku­ru­lu, dev­let kay­nak­lı sa­na­yi­nin özel­leş­ti­ril­me­si istendi.

Bu dönemde tanıdık bir isim bir rapora imza attı. 1978’deki Kemal Derviş ve S. Robinson imzalı Dünya Bankası Raporu, Türkiye için fren istiyordu…

1980 son­ra­sı bir is­tik­rar prog­ra­mı ha­zır­lan­dı. Bu prog­ra­mın bir mad­de­sin­de Kamu İktisadi Teşekkülleri’nin (Kİ­T) özel­leş­tir­me yo­luy­la tas­fi­ye­si hük­mü var­dı.
Özal, sa­na­yi­leş­me hı­zı­nın azal­tı­la­ca­ğı­nı açık­la­dı. Özel­leş­tir­me baş­la­dı; fa­kat ba­şa­rı­lı ol­ma­dı.
Bu ara­da sa­na­yi­leş­me de­vam et­ti…
Çil­ler, Av­ru­pa Bir­li­ği ile Güm­rük Bir­li­ği­’ni im­za­la­dı. Güm­rük­ler açıl­dı.
Sa­na­yi­leş­me yi­ne de­vam et­ti…
Eko­no­mi­nin den­ge­le­ri bo­zul­du. Ece­vit, Dün­ya Ban­ka­sı­’n­dan Ke­mal Der­vi­ş’­i da­vet et­ti. Der­viş, fa­iz­le­ri yük­selt­ti. Do­lar ucuz­la­dı. Açık güm­rük­ler­den Tür­ki­ye­’ye mal ak­tı. Sa­na­yi­ci­ler ya­tı­rı­mı bı­ra­kıp it­ha­lat­çı ve tüc­car ol­du.
2002 yı­lın­da­ki er­ken se­çim so­nun­da, ye­ni ku­ru­lan Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si ik­ti­da­ra gel­di.
Sa­na­yi­leş­mede fren etkisi kendini gösterdi.  
2012 yılına kadar 52 milyar dolarlık özelleştirme gerçekleşti. Ya­tı­rım­la­rın pa­yı yüz­de 12-14’e kadar geriledi… Tü­ke­tim eko­no­mi­si uy­gu­lan­dı.
İş­siz­lik art­tı. İç ve dış açık­lar teh­li­ke­li bo­yut­la­ra ulaş­tı.
Yö­ne­ti­ci­ler fa­iz ve do­lar oyun­la­rı ile gü­nü­mü­zü ida­re et­me­ye ça­lı­şı­yor.

Özetle onlar istedi biz yaptık ve uyku hali halen devam ediyor…

Koa­lis­yon ara­yı­şın­da olan par­ti­le­re du­yu­ru­lur.